Beslenme & Büyüme
WHO/CDC büyüme eğrileri, Fenton; enerji–protein planlama ve sıvı–elektrolit araçları.
Klinik Seçim Rehberi
Hızlı Karar Akışı (özet)
- Yol: Oral tolere edilemiyorsa NG/Gastrik →Jejunal (aspirasyon/gastroparezi).
- Enerji yoğunluğu: çoğu hasta 1.0 kcal/mL ile başlar. 1.5 kcal/mL = sıvı kısıtı / yüksek gereksinim.
- Protein şekli: önce Polimerik → intolerans/ malabsorpsiyonda Yarı-elemental (peptid, genelde MCT) → alerji/yanıtsızlıkta Elemental (FAA).
- Lif: Lifli = konstipasyon/BAU; Lifsiz = akut ishal, jejunal beslenme, düşük tolerans.
- Osmolalite: gastrik ~<500 mOsm/L, jejunalda daha düşük hedeflenir.
Senaryoya Göre Hızlı Seçim
Oral tercih; tüp gerekirse gastrik bolus/aritmik intermittan denenebilir.
Semptom (şişkinlik, diyare) azalmazsa elemental denenir.
EHF’ye yanıtsızlıkta veya ağır eozinofilik GİH’da birinci seçenek olabilir.
Hacmi azaltırken osmolalite ve Gİ toleransı yakından izlenir.
Elektrolit ve hidrasyon dengesi, çinko desteği düşünülür.
Remisyon için tek kaynak; tat/çeşni rotasyonu ve davranış desteği faydalı.
Reflü/aspirasyonda jejunal hat veya daha düşük osmolalite düşünülür.
Ca/P, demir ve D vitamini hedefleri gözden geçirilir.
Formül Parametreleri – Ne Zaman Hangisi?
| Parametre | Seçenek | Önerilen durum |
|---|---|---|
| Enerji yoğunluğu | 1.0 (izo) · 1.5 (yoğun) | Rutin · sıvı kısıtı/yüksek hedef |
| Protein kaynağı | Polimerik · Peptid · FAA | Normal · Malabsorpsiyon · Alerji/yanıtsızlık |
| Yağ fraksiyonu | LCT · MCT-yoğun | Rutin · Pankreas/absorpsiyon sorunu |
| Lif | Lifli · Lifsiz | Konstipasyon/BAU · Akut ishal/jejunal |
| Osmolalite (yaklaşık) | <500 mOsm/L gastrik; jejunalda daha düşük | Yüksek osmolalite → ishal/kramp riski |
Yaşa Göre Uygunluk
Standart çocuk formülleri uygun değildir.
Uygulama & İzlem
- Oral: küçük sık porsiyon; tat/çeşni rotasyonu.
- Tüp: devamlı veya intermittan/bolus; intoleransta debiyi düşür.
- Yüksek enerjiye geçişte osmolalite ↑ → hız ve hacmi kademeli artır.
- Askı süresi: üretici önerisi (genelde 24 saati aşmayın).
- Kilo, boy, % hedefe ulaşım, idrar/ dışkı paterni.
- Elektrolitler (Na/K/Mg/P), glukoz; refeeding riski olanlarda sıkı izlem.
- CKD/CHD’de sodyum/potasyum/fosfor yükü ve sıvı dengesi.
- Semptom: karın ağrısı, distansiyon, kusma, aspirat hacmi.
Tolerans Yoksa Geçiş Algoritması
- Hız/bolus hacmini %25–50 azalt → semptom izlem (24–48 saat).
- Osmolaliteyi düşür: 1.5 → 1.0; lifli ise lifsiz dene.
- Polimerik → Yarı-elemental (MCT tercih) → yanıtsızsa Elemental.
- Gastrik → jejunal hat (aspirasyon / ciddi reflü / gecikmiş boşalma).
Hastalık-Özeli Kısa Notlar
- CF/pankreas yetm.: peptid + MCT yararlı; enzim tedavisi optimize.
- CKD: K/Na/P sınırlı ürünleri ve sıvı kısıtını göz önünde bulundurun.
- CHD & BPD: 1.5 kcal/mL ile hacim azalt; sıvı yüküne dikkat.
- Crohn EEN: polimerik toz tam tıbbi beslenme; süre/uyum danışmanlığı.
- Alerji: EHF’ye yanıtsızlıkta FAA; diyete çapraz alerjen kaçaklarını kes.
Güvenlik ve Uyarılar
- Tüm tıbbi beslenme ürünleri hekim/diyetisyen gözetiminde kullanılır.
- Etiketler SKU/lot/ülkeye göre değişebilir; kurum onaylı listeyi teyit edin.
- Hiperosmolar formüller hızlı verildiğinde ishal/kramp yapabilir.
- Malnütrisyon & riskli hastada refeeding (hipoP/Mg/K) için laboratuvar izlemi.
Uygun Ürünü Listele
Seçiminizi netleştirdikten sonra ürün listesine dönün ve filtreleyin:PolimerikYarı-elementalElemental1.5 kcal/mLOralTüp
* Filtreler, Enteral Ürün Rehberi sayfasında üst kısımdan hızlıca açılabilir.