Rehber & Akış Diyagramları
Status Asthmaticus — Pediatrik Rehber & Akış
Hastaya Ait Bilgiler
Hafif — yanıt uygunsa taburculuk planı yapılabilir.
Oksijen hedefi
≥ 92% SpO₂
Öncelik
İnhalasyon tedavisi gecikmeden; sistemik steroid erken.
İlk Saat — Akış
- Oksijen ile SpO₂ ≥ 92% hedefle. Nebülizasyonu oksijen akımı ile ver.
- SABA (salbutamol) 3.00 mg (≈ 3.6 mL) nebul, 20 dakikada bir ×3; gerekirse MDI ile 4–8 puf.
- Orta–ağır tabloda ipratropyum 0.5 mg 20 dakikada bir ×3 ekle.
- Sistemik steroid: Prednizolon PO 30 mg (alternatif: Deksametazon PO/IV 12 mg).
- Yanıt yetersiz: IV magnezyum sülfat 700 mg 15–20 dk; antiemetik hazır bulundur.
- Devam eden bronkospazm: sürekli nebul SABA (≈0.5 mg/kg/saat; kurum protokolüne göre) veya terbutalin IV (10 mcg/kg yük, 0.1–1 mcg/kg/dk).
- Rehidrasyon ve elektrolitleri düzelt; ciddi hipokapni/hiperkapnide arter kan gazı değerlendir.
Not: Anafilaksi şüphesi varsa IM adrenalin 0.01 mg/kg (maks 0.5 mg) ayrı protokole göre uygulanır.
Doz Hesaplayıcılar
Salbutamol (nebul)
0.15 mg/kg (min 2.5 mg, maks 5 mg) → 3.00 mg (≈ 3.6 mL, 2.5 mg/3 mL).
Ipratropyum (nebul)
0.5 mg (20 dakikada bir ×3).
Steroid
Prednizolon PO: 30 mg (1–2 mg/kg, maks 60). Alternatif: Deksametazon 12 mg (0.6 mg/kg, maks 16).
Magnezyum sülfat IV
25–50 mg/kg (maks 2 g) → 700 mg 15–20 dk. Hacmi, mevcut derişime göre hesaplayın (örn. 100 mg/mL veya 500 mg/mL).
İzlem — Eskalasyon — Yoğun Bakım
Yanıt Değerlendirme (30–60 dk)
- SpO₂ ≥ 92%, çekilmelerde azalma, konuşma/beslenmede iyileşme.
- PEF/FEV1 ölçülebiliyorsa kişisel en iyi değerin ≥ %60’ı.
- Tekrarlayan SABA ihtiyacı azaldıysa taburculuk planı.
ICU Göstergeleri
- Azalan bilinç/yorulma, sessiz göğüs.
- Refrakter hipoksemi, yükselen PaCO₂/asitleşme.
- Sürekli nebul/IV beta-agoniste yanıtsızlık.
Entübasyon Notları
- Öncelik noninvaziv destek; sedasyon/analjezi ile uyumu artır.
- Nazik ventilasyon, düşük tidal volüm, izinli hiperkapni.
- Ketamin (0.5–1 mg/kg) bronkodilatör etkisi nedeniyle yararlı olabilir.
Ayırıcı Tanı ve Tetikleyiciler
Ayırıcı Tanı
- Alt hava yolu yabancı cisim, bronşiolit, pnömoni, anafilaksi.
- Kardiyak astım (nadir), vokal kord disfonksiyonu.
Tetikleyiciler
- Viral İYE, alerjen maruziyeti, soğuk hava/egzersiz, duman/irritanlar.
- İnhaler tekniği ve uyum sorunları alevlenmeleri artırır.
Taburculuk Planı
- Kurtarıcı ilaç, kısa steroid kürü, yazılı eylem planı.
- İnhaler tekniği eğitimi, tetikleyici kontrolü, kontrolör tedaviyi gözden geçirme.
Notlar
- Dozlar kurum protokolüne uyarlanmalıdır; maksimum dozları aşmayın.
- Yan etki izlemi: taşikardi, tremor, kusma, hipotansiyon, hipokalemi.
- Eş tanılar (ateş, lobar bulgu, aspirasyon şüphesi) varsa görüntüleme düşünün.
Bu içerik eğitim amaçlıdır; yerel kılavuzlarınız ve klinik yargınız önceliklidir.